PHỤNG CẦU HOÀNG
Lời ca: TƯ MÃ TƯƠNG NHƯ – Sưu tầm

1. (---)(---)(---) Mấy thu (XANG) (---) phiêu lưu (XÊ)__ khi quán Sở (XÊ) __lúc lầu Tần (Ỳ)
2. Tấm thân (XANG) lắm phen (XÊ) __ dày dạn phong trần (Ỳ) (---) Nỗi (Xg) gian lao (XÊ) thầm trách bấy số phần (HÒ) (+)
3. (---)(---)(---) Tháng ngày (HÒ) cam đành (XÀNG) (+) vùi lấp (HÒ) __ tuổi thanh xuân (Xg)
4. Mưa tuôn (Xg) gió dập (XÊ)__ biết bao lần (Ỳ) (---), bước (Xg) điêu linh (XÊ) khó nỗi vẫy vùng (HÒ) (+)
5. (---)(---)(---) Gượng khuây (OAN) khảy khúc (LIU) __ phụng cầu (XỀ) __ vui với cố nhân (OAN)
6. Ước mong (LIU) thấu tai nàng (XỀ)__, nàng Trác Văn Quân (OAN) (---), mượn (LIU) tiếng tơ (LIU) tỏ ý cầu thân (LIU) (+)
7. (---)(---)(---) Khen thay (LIU) (---) Tương Như (LIU) là đấng (LIU) thiên tài (XỀ)
8. Lòng xuân (LIU) nàng đọng mối (LIU) cảm hoài (XÀNG) (---) Nợ (LIU) ba sinh (XÊ) dường như (XÊ) đã hẹn (XỰ)
9. (---)(---)(---) Năm canh (XÊ) phồng sương (LIU) (+) nàng luống (XÊ) __ mơ màng (Ỳ)
10. Vì ai (Xg) khiến nên (XÊ) __ thổn thức đêm tràn (Ỳ) __ (---), bên (Xg) gối loan (XÊ) dường văng vẳng (XÊ) tiếng tơ đàn (HÒ).

-------------------------------------------------

Nghe song tấu bài này: Cổ Cầm, Sáo tại: https://www.youtube.com/watch?v=y4KbgM3dh9w

------------------------------------------------------------------

Ai nghiên cứu thêm:

Tư Mã Tương Như (司馬相如/司马相如), tự Tràng Khanh (長卿/长卿) (179 TCN-117 TCN), người ở Thành Đô đời nhà Hán. Người rất đa tài, văn hay, đàn giỏi. Khi lìa quê lên Tràng An để lập công danh, đến con sông đầu làng, Tương Như viết trên cầu một câu: “Bất thừa cao xa tứ mã, bất phục quá thử kiều” (Không ngồi xe cao bốn ngựa, không qua lại cầu này nữa).
…
Vốn con người phóng lãng hào hoa rất mực, ông mua được một chức quan nhỏ, làm quan trong ít lâu, chán, cáo bịnh, qua chơi nước Lương, rồi trở về nước Thục. Đến đâu, Tương Như cũng dùng bút mực và cây đàn để giao thiệp bằng hữu.
Trong khi đến đất Lâm Cùng, Tương Như vốn sẵn quen với Vương Cát là quan lệnh ở huyện, nên đến chơi. Cát lại mời Tương Như cùng đi dự tiệc ở nhà Trạc Vương Tôn, vốn viên ngoại trong huyện. Nghe tiếng Tương Như đàn hay nên quan huyện cùng Trác Vương Tôn yêu cầu đánh cho một bài.
Họ Trác vốn có một người con gái rất đẹp tên Văn Quân, còn nhỏ tuổi mà sớm góa chồng, lại thích nghe đàn. Tương Như được biết, định ghẹo nàng, nên vừa gảy đàn vừa hát khúc “Phượng cầu hoàng” (Chim phượng trống tìm chim phượng mái).

Hán Văn
凤兮凤兮归故乡，遨游四海求其凰。
时未遇兮无所将，何悟今兮升斯堂！
有艳淑女在闺房，室迩人遐毒我肠。
何缘交颈为鸳鸯，胡颉颃兮共翱翔！
皇兮皇兮从我栖，得托孳尾永为妃。
交情通意心和谐，中夜相从知者谁？
双翼俱起翻高飞，无感我思使余悲。

Nguyên văn:
Phượng hề, phượng hề quy cố hương,
Ngao du tứ hải cầu kỳ hoàng,
Thời vị ngộ hề vô sở tương,
Hà ngộ kim tịch đăng tư đường.
Hữu diệm thục nữ tại khuê phường,
Thất nhĩ nhân hà sầu ngã trường.
Hà duyên giao cảnh vi uyên ương
Tương hiệt cương hề cộng cao tường.

Dịch thơ
Chim phượng, chim phượng về cố hương,
Ngao du bốn bể tìm chim hoàng
Thời chưa gặp chừ, luống lỡ làng.
Hôm nay bước đến chốn thênh thang.
Có cô gái đẹp ở đài trang,
Nhà gần người xa não tâm tràng.
Ước gì giao kết đôi uyên ương,
Bay liệng cùng nhau thỏa mọi đường.

Khúc Phượng cầu hoàng nổi tiếng của tài tử đã làm say lòng giai nhân. Cũng từ khúc nhạc này, Trác Văn Quân quyết tâm bỏ vành khăn tang thờ người chồng đã chết được nửa năm, đi theo tiếng gọi con tim. Cô quyết cãi lời cha, nguyện theo Tư Mã Tương Như đến chân trời góc bể./.